Nhân mụn gồm những gì? Cách nhận biết và điều trị hiệu quả
Nhân mụn là một vấn đề phổ biến về sức khỏe da mà nhiều người phải đối mặt. Không chỉ gây khó chịu về thẩm mỹ, mụn còn có thể gây đau đớn và tổn thương cho da. Trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu về nhân mụn gồm những gì? Cách nhận biết và các phương pháp điều trị hiệu quả để đối phó với tình trạng này.
Nhân mụn gồm những gì?
Mụn không chỉ là một vấn đề thẩm mỹ trên da mà còn là một tình trạng da phổ biến gây khó chịu và tổn thương cho nhiều người. Mụn có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể như mặt, lưng, cổ, ngực, mông và khu vực bộ phận sinh dục. Chúng có độ kích thước và mức độ nổi lên trên da khác nhau.
Có các loại mụn khác nhau bao gồm mụn không đau nhức (thuộc tình trạng nhẹ), mụn sưng tấy, viêm đỏ (thuộc tình trạng trung bình), và mụn đau đớn có mủ bên trong và có thể lan ra các vùng da xung quanh (thuộc tình trạng nặng).
Nhân mụn trứng cá có thể ở dạng mở (mụn đầu đen) hoặc bị da đóng kín (mụn đầu trắng) và dẫn đến tình trạng mụn trứng cá hoặc không.
Dù không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe tổng thể, mụn vẫn gây ra nhiều phiền toái trong cuộc sống hàng ngày và làm mất tự tin cho nhiều người, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì và thanh thiếu niên. Do đó, chăm sóc da mụn đòi hỏi sự quan tâm và kiên nhẫn đặc biệt.
Cách phân biệt các loại mụn trên cơ thể
Có một số loại mụn không gây ra bất kỳ vấn đề gì và được coi là tình trạng da bình thường. Tuy nhiên, cũng có những loại mụn có thể gây sưng to, đau đớn và tạo ra sự khó chịu. Để nhận biết các loại mụn trên mặt và cơ thể bạn có thể tham khảo các dấu hiệu sau:
Mụn đầu đen
Mụn đầu đen thường được coi là cấp độ đầu tiên của mụn trứng cá và là loại mụn phổ biến nhất. Chúng chứa dầu thừa và tế bào da chết. Mụn đầu đen có các đặc điểm dễ nhận biết như sau:
- Bề mặt da ban đầu xuất hiện các lỗ li ti: Mụn đầu đen thường bắt đầu xuất hiện dưới dạng các lỗ nhỏ trên bề mặt da, có thể quan sát được bằng mắt thường.
- Nốt mụn nhỏ như đầu đinh ghim: Mụn đầu đen thường có kích thước nhỏ, thường chỉ từ 1 đến 2 mm.
- Phân bố rải rác: Mụn đầu đen thường mọc với số lượng nhiều và phân bố rải rác trên khuôn mặt, thường xuất hiện ở vùng trán, cằm, mũi và hai bên má.
- Nhân của mụn đầu đen có màu đen: Các nhân của mụn đầu đen thường có màu đen và có thể nổi lên thành từng vùng. Màu sắc này là do nhân mụn tiếp xúc với oxy bên ngoài và bị oxy hóa thành màu đen.
Mụn đầu đen thường không gây đau đớn và có thể tự điều trị hoặc được xử lý bởi các sản phẩm chăm sóc da. Tuy nhiên, nếu bạn có loại mụn nào đó gây khó chịu hoặc không chắc chắn về tình trạng của mụn trên da, bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia da liễu để được tư vấn và điều trị hiệu quả hơn.
Mụn đầu trắng
Mụn đầu trắng còn được gọi là mụn cám hoặc mụn ẩn dưới da, là một loại mụn xuất hiện khi dầu thừa, tế bào da chết và vi khuẩn tích tụ lại trong lỗ chân lông, tạo ra tắc nghẽn. Loại mụn này thường xuất hiện khi lỗ chân lông bị tắc lại, và các hỗn hợp này dần đi xuống dưới bề mặt da, đẩy da lên và tạo nên mụn đầu trắng. Mụn đầu trắng không gây viêm nhiễm và thường dễ kiểm soát.
Đặc điểm nhận biết mụn đầu trắng bao gồm:
- Nốt mụn nhỏ như đầu đinh ghim: Mụn đầu trắng thường có kích thước từ 1 – 2mm.
- Màu trắng: Mụn đầu trắng thường có màu trắng.
- Phân bố rải rác: Chúng thường mọc với số lượng nhiều và phân bố rải rác ở vùng cằm, trán, mũi và hai bên má.
- Không có nhân: Mụn đầu trắng thường không có nhân và nằm sâu dưới bề mặt da, chỉ nhô lên một chút, tạo cảm giác da sần sùi.
- Không gây đau nhức: Loại mụn này thường không gây đau đớn.
Mụn đầu trắng thường nằm ẩn bên dưới da, do đó, việc nhận biết chúng thường không dựa vào mắt thường mà chủ yếu dựa vào cảm giác sờ trên da. Trong một số trường hợp, sự xuất hiện của mụn cám có thể là dấu hiệu cảnh báo về một số bệnh lý khác ở dạ dày hoặc cơ quan sinh sản, và nên được tư vấn bởi chuyên gia y tế.
Mụn bọc
Mụn bọc là một trong những loại mụn nặng nhất và gây phá hủy cấu trúc da nhiều nhất trong các loại mụn. Đây là loại mụn có biểu hiện nặng nhất trong dãy mụn trứng cá và thường gây đau nhức và khó chịu tại vị trí mọc. Mụn bọc có thể tự hết, nhưng sau khi lành lại, thường để lại những vết sẹo mụn lớn.
Mụn bọc thường hình thành khi nang lông bị vỡ ở đáy, làm cho bề mặt da bị đẩy lên. Biểu hiện của mụn bọc bao gồm:
- Xuất hiện nốt mụn nhỏ: Ban đầu, mụn bọc thường bắt đầu bằng những nốt mụn nhỏ.
- Tăng kích thước và viêm đỏ: Theo thời gian, những nốt mụn này dần phình to, trở thành các nốt sưng viêm đỏ.
- Sưng to và cứng: Mụn bọc có kích thước lớn (thường lớn hơn 5mm) và thường cứng và đau nếu chạm tay vào.
- Chứa mủ và máu: Bên trong mụn bọc thường có mủ và máu.
- Không có nhân: Mụn bọc thường không có nhân.
Sau khi mụn bọc tự hết, thường để lại những vết sẹo mụn lớn trên da.
Mụn mủ
Mụn mủ là một loại mụn viêm khác và có nguy cơ để lại sẹo mụn khá cao. Mủ trong mụn chứa các tế bào miễn dịch và xác chết của vi khuẩn sau khi cơ thể tiêu diệt chúng.
Dấu hiệu nhận biết mụn mủ bao gồm:
- Nốt mụn có màu vàng và chứa mủ.
- Viền mụn màu đỏ.
- Gây đau nhẹ.
Mụn mủ thường giống như một nốt mụn có màu trắng với một vòng đỏ xung quanh, và vùng sưng chứa đầy mủ màu trắng hoặc vàng. Khi có mụn mủ, không nên tự mình chọc thủng hoặc bóp nốt mụn, vì điều này có thể gây sẹo hoặc làm cho tình trạng viêm nhiễm trở nên nặng hơn và dễ để lại sẹo thâm.
Mụn viêm đỏ
Mụn viêm đỏ có nguồn gốc từ mụn đầu trắng hoặc mụn đầu đen. Chất bã nhờn tích tụ trong nang lông đã cung cấp môi trường thuận lợi cho vi khuẩn Propionibacterium acnes (P.acnes) phát triển. Hệ thống miễn dịch nhận diện loại vi khuẩn này và kích hoạt các tế bào bạch cầu và lympho T để tiêu diệt vi khuẩn P.acnes, dẫn đến phản ứng viêm nhiễm và hình thành mụn.
Mụn viêm đỏ thường có các biểu hiện sau:
- Nốt mụn có màu đỏ.
- Kích thước đường kính dưới 5mm.
- Gây cảm giác đau nhẹ.
Mụn viêm đỏ có thể để lại sẹo mụn, do đó, quá trình chăm sóc da sau khi mụn đã giảm phải được thực hiện cẩn thận.
Mụn đầu đinh
Mụn đầu đinh còn được gọi là mụn đinh râu hoặc nhọt là một loại bệnh lý riêng biệt và có tính nguy hiểm. Mụn đầu đinh thường xuất hiện ở vùng chân các sợi râu. Ban đầu, mụn có kích thước nhỏ, nhưng sau đó có thể tăng kích thước dần, gây nhiễm trùng và có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể.
Vị trí mụn đầu đinh thường sưng to, đỏ và gây đau nhức tương tự như bị đâm bởi đinh. Ngoài ra, trong một số trường hợp, mụn có thể bị nhiễm trùng, gây sốt với nhiệt độ cơ thể tăng lên 39 – 40°C. Nếu không được điều trị kịp thời, mụn đầu đinh có thể dẫn đến nhiễm trùng lan rộng đến các xoang trong vùng khuôn mặt, thậm chí gây tắc mạch, méo mồm và có thể dẫn đến tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng.
Nguyên nhân gây ra nhân mụn
Bốn nguyên nhân chính gây ra mụn bao gồm: da tiết nhờn quá nhiều, tắc nghẽn nang lông do dầu và tế bào chết; da bị nhiễm khuẩn; viêm da; chăm sóc da không đúng cách, lạm dụng mỹ phẩm. Tình trạng mụn có thể nặng hơn do một số lý do:
- Da tiết dầu quá nhiều: Sự tăng tiết dầu từ tuyến dầu da có thể gây tắc nghẽn nang lông do dầu và tế bào chết.
- Nhiễm trùng da: Mụn có thể xuất hiện khi da bị nhiễm trùng bởi vi khuẩn, trong đó vi khuẩn P. acne (Propionibacterium acnes) thường gây ra mụn trứng cá thông thường, và vi khuẩn demodex thường gây ra mụn trứng cá đỏ.
- Thay đổi nội tiết: Thay đổi nồng độ nội tiết tố, đặc biệt là trong giai đoạn dậy thì và ở độ tuổi trung niên, có thể gây ra mụn. Điều này đặc biệt phổ biến ở phụ nữ tiền mãn kinh, khiến cho tuyến bã nhờn da mở rộng và tiết ra nhiều dầu hơn.
- Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc, chẳng hạn như corticosteroid, testosterone, lithium, cũng có thể gây ra mụn.
Ngoài ra, có một số yếu tố có thể làm tình trạng mụn trở nên nặng hơn, bao gồm:
- Chế độ ăn: Tiêu thụ thực phẩm giàu carbohydrate (đường, tinh bột) có thể làm tình trạng mụn trở nên trầm trọng hơn.
- Căng thẳng: Mặc dù không gây ra mụn, nhưng căng thẳng có thể làm tình trạng mụn trở nên xấu hơn.
- Chăm sóc da không đúng cách: Nếu da không được vệ sinh sạch, điều này có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn gây mụn phát triển và làm yếu da, dẫn đến tình trạng mụn.
- Lạm dụng mỹ phẩm: Mỹ phẩm có thể giúp bảo vệ da và cung cấp dưỡng chất cho da, nhưng việc sử dụng mỹ phẩm không đúng cách hoặc sử dụng mỹ phẩm kém chất lượng có thể làm da kích ứng, tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn.
Cách điều trị nhân mụn hiệu quả
Dưới đây là một số phương pháp và lời khuyên để bạn có thể điều trị nhân mụn:
Duy trì lối sống lành mạnh, khoa học
Để ngăn ngừa mụn, thu nhỏ lỗ chân lông và cải thiện làn da, hãy tuân thủ các nguyên tắc sau đây:
- Đảm bảo có đủ giấc ngủ, hạn chế thức khuya để da được nghỉ ngơi và phục hồi.
- Tránh sử dụng chất kích thích và ăn đồ cay nóng, dầu mỡ nhiều, vì chúng có thể gây kích ứng da và tắc nghẽn lỗ chân lông, dẫn đến mụn trứng cá.
- Tăng cường việc tiêu thụ thực phẩm từ nguồn tự nhiên, tránh thực phẩm chứa chất bảo quản và ít chất béo. Rau củ, quả tươi và uống đủ nước sẽ cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất cho da.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng để hạn chế việc mở rộng lỗ chân lông và ngăn ngừa tình trạng mụn do căng thẳng.
Ngoài ra, nếu có các rối loạn nội tiết, bạn nên điều chỉnh chúng theo hướng dẫn của bác sĩ. Bạn cũng có thể sử dụng thuốc bôi không chứa steroid có tác dụng kháng viêm, kết hợp với việc sử dụng kháng sinh dạng gel hoặc uống theo chỉ định của bác sĩ da liễu.
Đối với mụn cám và mụn đầu đen, bạn có thể thử các biện pháp như xông mặt bằng nước rau mùi, sử dụng acid citric để tẩy tế bào chết, dùng serum trị mụn hoặc sử dụng máy rửa mặt kết hợp với mặt nạ tinh than tre…
Tẩy trang, làm sạch da thật kỹ
Để duy trì làn da khỏe mạnh và ngăn ngừa mụn, bạn cần thực hiện các bước chăm sóc da hàng ngày như sau:
- Rửa mặt đúng cách: Rửa mặt hai lần mỗi ngày sử dụng sữa rửa mặt phù hợp với loại da của bạn. Hãy nhớ rửa mặt nhẹ nhàng để không làm tổn thương da. Tránh rửa mặt quá 3 lần/ngày để tránh làm mất cân bằng độ ẩm tự nhiên của da, dẫn đến tình trạng nổi mụn.
- Tẩy trang hàng ngày: Vào cuối ngày, hãy tẩy trang kỹ càng để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn và lớp trang điểm trên da. Sử dụng nước hoa hồng sau đó để làm sạch sâu, se lỗ chân lông và cân bằng độ ẩm cho da.
- Sử dụng đá lạnh: Sau khi rửa mặt, bạn có thể sử dụng đá lạnh chườm lên mặt để thu nhỏ lỗ chân lông. Điều này giúp làm se chân lông và làm cho da trở nên sáng hơn.
Chăm sóc da đúng cách
Để ngăn ngừa và hỗ trợ điều trị các loại mụn, việc sử dụng mỹ phẩm phù hợp với làn da là rất quan trọng. Bạn nên ưu tiên các sản phẩm có thành phần tự nhiên và nguồn gốc rõ ràng. Sản phẩm này thường dịu nhẹ hơn đối với da và không gây tắc nghẽn lỗ chân lông.
Khi sử dụng mỹ phẩm và sản phẩm chăm sóc da, nếu thấy da bị kích ứng thì bạn nên ngừng lại, để da nghỉ ngơi một thời gian rồi chuyển sang lại khác. Những sản phẩm có chứa kẽm và magiê được khuyến nghị nên sử dụng vì giúp cân bằng dầu trên da, làm sạch và thu nhỏ lỗ chân lông.
Bên cạnh đó, một số sản phẩm có thành phần và lá hương thảo và hoa oải hương cũng rất tốt cho da mụn, vì nó giúp làm dịu làn da bị kích ứng, ngăn chặn tình trạng lỗ chân lông bị kéo giãn ra. Các sản phẩm có thành phần là axit salicylic, retinol hoặc retinoid cũng giúp lỗ chân lông thông thoáng.
Sử dụng mỹ phẩm phù hợp với làn da
Để ngăn ngừa và hỗ trợ trong việc điều trị mụn, việc sử dụng mỹ phẩm phù hợp với làn da là vô cùng quan trọng. Bạn nên ưu tiên các sản phẩm có thành phần tự nhiên, nguồn gốc rõ ràng và không gây nhờn bóng. Hãy tránh sử dụng các sản phẩm mỹ phẩm kém chất lượng để giảm nguy cơ gây kích ứng da hoặc tắc nghẽn lỗ chân lông.
Khi sử dụng mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc da, nếu bạn thấy da bị kích ứng, hãy ngừng ngay lập tức và để da nghỉ một thời gian trước khi thử sản phẩm khác. Sản phẩm chứa kẽm và magiê được đánh giá cao, bởi chúng có khả năng cân bằng dầu trên da, làm sạch lỗ chân lông và thu nhỏ chúng.
Các sản phẩm chứa thành phần từ lá hương thảo và hoa oải hương cũng có khả năng làm dịu da bị kích ứng và ngăn ngừa tình trạng lỗ chân lông bị kéo dài. Ngoài ra, các sản phẩm có chứa axit salicylic, retinol hoặc retinoid cũng giúp làm cho lỗ chân lông thông thoáng hơn.
Luôn sử dụng kem chống nắng
Thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời có thể gây tác động tiêu cực lên làn da, làm lỗ chân lông mở rộng, tăng tốc quá trình lão hóa và tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành của mụn. Để bảo vệ làn da của bạn, hãy thường xuyên sử dụng kem chống nắng với chỉ số SPF từ 30 trở lên mỗi ngày.
Ngoài ra, khi ra ngoài nắng, bạn nên mặc áo khoác chống nắng, đội nón rộng vành và mang kính mát để bảo vệ da khỏi tác động của tia UV. Tốt nhất là hạn chế việc ra ngoài trong khoảng thời gian từ 10:00 sáng đến 4:00 chiều, khi tia UVB và UVA mạnh nhất.
Đối với từng loại mụn khác nhau, có các biện pháp can thiệp điều trị riêng. Khi bạn phát hiện mụn, hãy chú ý chăm sóc và vệ sinh da đúng cách, hạn chế sử dụng mỹ phẩm có thể gây kích ứng da, và duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh để giữ cho làn da của bạn luôn khỏe mạnh.
Thăm khám với bác sĩ Da liễu
Hiện nay, có nhiều phòng khám da liễu và các spa cung cấp dịch vụ điều trị mụn. Tuy nhiên, để đảm bảo điều trị mụn hiệu quả và dứt điểm, quý chị em nên tìm đến phòng khám có bác sĩ chuyên khoa Da liễu để được thăm khám và lên phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng mụn của mình.
Tại Hà Nội, một lựa chọn tốt cho việc thăm khám và điều trị mụn là Phòng khám quốc tế Mega Gangnam. Phòng khám này đã nhận được nhiều đánh giá tích cực và đánh giá cao từ phía khách hàng trên các hội nhóm làm đẹp.
Bạn đọc có thể an tâm thăm khám mụn nói riêng và chăm sóc da mặt nói chung nhờ đội ngũ bác sĩ thăm khám có chuyên môn, công tác tại Mega Gangnam. Trong đó, bác sĩ da liễu Phạm Thu Phương được nhiều chị em đánh cao.
Để được tham khảo và tư vấn miễn phí về chăm sóc da mụn quý khách vui lòng liên hệ hotline: 093 770 6666 để đặt lịch tư vấn cụ thể cùng bác sĩ.