Bệnh hậu sản là như thế nào? Cách điều trị và ngăn ngừa
Bệnh hậu sản là một vấn đề sức khỏe quan trọng mà phụ nữ thường gặp phải sau khi sinh con. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu vềbệnh hậu sản là như thế nào? Những biểu hiện thường gặp, cách điều trị hiệu quả và những cách ngăn ngừa để giảm thiểu nguy cơ mắc phải tình trạng này.
Bệnh hậu sản là như thế nào?
Theo nghiên cứu từ chuyên gia hậu sản là trong ngôn ngữ thông thường đề cập đến khoảng thời gian sau khi phụ nữ sinh con, thường kéo dài trong 3 tháng đầu. Tuy nhiên, trong ngữ cảnh y học, hậu sản thường được xác định là giai đoạn 6 tuần sau khi sinh, mà trong khoảng thời gian này, các cơ quan sinh dục của phụ nữ bắt đầu hồi phục và trở về trạng thái bình thường như trước khi mang thai.
Hậu sản không phân biệt, mọi phụ nữ sau khi sinh đều trải qua giai đoạn này. Tuy nhiên, quan trọng là họ cần nhận được sự chăm sóc đặc biệt trong giai đoạn sau sinh, vì nếu không, có nguy cơ mắc phải một loạt bệnh lý được gọi chung là bệnh hậu sản.
Bệnh hậu sản là như thế nào? Bệnh hậu sản bao gồm cả các vấn đề về thể chất và tâm lý mà phụ nữ có thể phải đối mặt trong khoảng thời gian 6 tuần sau khi sinh (tính từ ngày sinh con). Việc cung cấp chăm sóc thích hợp trong giai đoạn này rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh hậu sản.
Cách nhận biết bệnh hậu sản
Bệnh hậu sản (postpartum disorders) là một tập hợp các vấn đề thể chất và tâm lý mà phụ nữ có thể trải qua sau khi sinh con. Dưới đây là một số cách nhận biết các triệu chứng và dấu hiệu phổ biến của bệnh hậu sản:
Nhiễm trùng sau sinh
- Sản dịch có mùi kháng khuẩn thường gây ra
- Có khả năng gây sốt
- Sự co cung và đau tử cung có thể xảy ra
Băng huyết sau sinh
- Người bệnh có dấu hiệu sốc, bao gồm triệu chứng mệt mỏi, sự tái mặt, da trở nên xanh xao, cảm giác khát nước, tốc độ mạch nhanh và áp lực máu có thể giảm (đặc biệt khi chảy máu trở nặng).
- Có sự xuất hiện của chảy máu lớn từ tử cung thông qua âm đạo.
- Máu có thể xuất hiện ở nhiều mức độ và dạng khác nhau.
- Trong một số tình huống, máu có thể không thoát ra ngoài âm đạo một cách nhiều, mà thay vào đó có thể tồn đọng trong buồng tử cung hoặc hình thành các khối huyết tụ.
Bế sản dịch
Bế sản dịch xảy ra khi dịch sản không thể thoát ra ngoài và thay vào đó ứ đọng lại trong tử cung. Nếu bế sản dịch không được can thiệp kịp thời, có thể gây ra rối loạn đông máu và gây chảy máu nặng, một tình trạng nguy hiểm đe dọa tính mạng của sản phụ.
Tắc tia sữa
- Ngực bầu trở nên căng, cứng, và đau nhức với mức độ đau ngày càng gia tăng, gây cho người mẹ sự đau đớn và không thoải mái.
- Sờ vào ngực, có thể cảm nhận thấy một hoặc nhiều cục cứng.
- Sự tiết sữa trở nên hạn chế hoặc thậm chí không tiết ra sữa.
- Người mẹ có thể phát sốt trong trường hợp này.
Áp xe vú
- Bệnh nhân trải qua triệu chứng sốt cao và cảm giác lạnh run.
- Ngực sưng to, cảm giác nóng, đỏ, và đau. Khi được kiểm tra, có thể thấy các vùng mềm và ổ chứa dịch ấn lõm. Hạch nách khi bóp nhẹ cũng đau, và sữa thường chứa mủ màu vàng.
- Siêu âm vùng ngực thường cho thấy nhiều ổ chứa dịch.
- Kết quả xét nghiệm công thức máu thường cho thấy tăng số lượng bạch cầu trung tính.
- Kết quả xét nghiệm CRP (C – reactive protein) thường là cao.
- Chọc dò và lấy mẫu mủ từ ổ viêm để xác định vi khuẩn gây bệnh và chọn loại kháng sinh phù hợp.
- Trong một số tình huống, áp xe vùng ngực cũng có thể là dấu hiệu của sự phát triển của ung thư vú.
Táo bón và trĩ
Trĩ và táo bón có thể phát triển trong giai đoạn hậu sản sau khi phụ nữ sinh con, cũng như khi họ đang mang thai. Tình trạng này đôi khi trở nên nghiêm trọng hơn do tăng kích thước của tử cung, gây áp lực lên các tĩnh mạch ở vùng bụng dưới.
Trầm cảm sau sinh
Suy nhược cơ thể, lo lắng, đau cơ thể không rõ nguyên nhân, hoảng hốt, căng thẳng, cảm giác bị ám ảnh, mất tập trung, rối loạn giấc ngủ, và sự thay đổi trong tình dục.
Đại – tiểu tiện không tự chủ
Tiêu tiểu không tự chủ sau khi sinh có thể làm phiền một số bà mẹ trong thời gian ngắn.
Lên máu hậu sản
Lên máu hậu sản là một tình trạng ảnh hưởng đến huyết áp của các bà mẹ sau khi sinh (còn gọi là cao huyết áp sau sinh). Nếu sau hơn 12 tuần kể từ khi sinh con, huyết áp của bạn không trở lại mức bình thường, thì có thể xem đó là trường hợp cao huyết áp hậu sản.
Chứng sản giật
- Nhiễm độc thai nghén nặng (bao gồm các triệu chứng như phù, tăng huyết áp, và tăng protein niệu) có thể xảy ra.
- Hội chứng tiền sản giật có thể bao gồm nhức đầu, triệu chứng hoa mắt, chóng mặt, sự mờ mắt, có thể nôn mửa, và đau ở vùng thượng vị.
- Cơn sản giật xuất hiện với các đặc điểm đột ngột qua bốn giai đoạn: xâm nhiễm, sự co cứng, sự co giật và rút cách, cùng với tình trạng hôn mê. Biến chứng xuất huyết não có thể xảy ra ngay khi sản phụ bắt đầu trải qua cơn co giật, dẫn đến tình trạng hôn mê sâu và thậm chí tử vong.
Nguyên nhân gây bệnh hậu sản
Có nhiều nguyên nhân góp phần vào việc xuất hiện bệnh hậu sản sau khi sinh, bao gồm:
- Chăm sóc mang thai không tốt: Thiếu chất dinh dưỡng, cơ thể yếu đuối, và suy nhược trong thời gian mang thai do thiếu chăm sóc tốt có thể góp phần vào sự xuất hiện của bệnh hậu sản.
- Mệt mỏi và căng thẳng trước khi sinh: Sự mệt mỏi kéo dài và căng thẳng trước khi sinh có thể làm cơ thể mất khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng, dẫn đến kiệt sức và tăng nguy cơ mắc bệnh hậu sản.
- Áp lực tinh thần: Dù đã chuẩn bị tâm lý và có kiến thức về việc chăm sóc trẻ, nhưng áp lực vô hình từ cuộc sống hàng ngày có thể tác động đến tâm lý và sức khỏe của người mẹ sau khi sinh.
- Không kiêng cữ sau sinh: Không tuân theo khuyến nghị kiêng cữ sau khi sinh con là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến bệnh hậu sản. Các cơ quan sinh dục của phụ nữ cần khoảng 6 tuần để hồi phục, và không tuân thủ điều này hoặc gần gũi quá sớm có thể gây tổn thương và tăng nguy cơ mắc bệnh hậu sản.
Cách phòng ngừa hậu sản sau sinh
Phòng ngừa bệnh hậu sản sau sinh là một phần quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của người mẹ sau khi sinh con. Dưới đây là một số cách để giảm nguy cơ mắc bệnh hậu sản:
Chăm sóc sức khoẻ
Để đề phòng các biến chứng nguy hiểm của hậu sản sau khi sinh, các mẹ cần thực hiện những biện pháp sau:
– Đo huyết áp thường xuyên: Kiểm tra huyết áp đều đặn để theo dõi bất kỳ biến động nào, đặc biệt nếu bạn có nguy cơ cao về huyết áp cao sau khi sinh.
– Quan tâm đến các dấu hiệu: Lưu ý những dấu hiệu như choáng, co tử cung khi rạn nước ối. Nếu có bất kỳ triệu chứng gì, hãy thảo luận với bác sĩ ngay lập tức.
– Theo dõi sản dịch: Quan sát màu sắc, lượng, và mùi của sản dịch sau khi sinh. Bất kỳ biến đổi lạ nào cần được báo cáo cho bác sĩ.
– Vận động nhẹ và đi lại: Bắt đầu tập luyện vận động nhẹ và đi lại càng sớm càng tốt, nhưng hãy tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và không quá sức.
– Theo dõi tiểu tiện và đại tiện: Quan sát lượng nước tiểu và số lần đại tiện để tránh liệt ruột và bàng quang.
– Giữ ấm cơ thể: Đảm bảo giữ ấm cơ thể, tránh nhiễm lạnh bằng cách nằm trong phòng ấm và không để cơ thể tiếp xúc trực tiếp với gió lùa.
– Vệ sinh và thoải mái: Thực hiện vệ sinh kín cơ thể thường xuyên, tránh mặc quần áo quá chật và thay đồ lót định kỳ.
– Chế độ ăn uống khoa học: Hãy duy trì một chế độ ăn uống cân đối và đảm bảo cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đặc biệt, tuân thủ các nguyên tắc sau đây:
- Không ăn đồ ăn trong vòng 6 giờ đầu sau mổ.
- Bắt đầu với chất lỏng sau khi đã xì hơi, sau đó chuyển sang thức ăn đặc và cuối cùng ăn cơm.
- Uống nước lọc và ăn cháo loãng sau khi sinh.
- Sau khi đã xì hơi, bạn có thể trở lại chế độ ăn uống bình thường với thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như thịt, cá, trứng, và sữa.
- Tránh dùng gia vị và đồ uống kích thích, tập trung vào nước uống, rau xanh và trái cây tươi.
Chăm sóc tinh thần
Chăm sóc tinh thần là một phương pháp tích cực để đề phòng bệnh hậu sản sau sinh. Dưới đây là một số cách để chăm sóc tinh thần cho người mẹ sau khi sinh con:
- Ngủ đủ giấc: Mẹ sau sinh cần có đủ thời gian ngủ, trung bình từ 8 – 9 giờ mỗi ngày. Giấc ngủ đủ giấc giúp mẹ nhanh hồi phục và duy trì tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng và trầm cảm sau sinh.
- Sự hỗ trợ từ gia đình: Người thân trong gia đình có thể hỗ trợ chăm sóc cho bé, giúp mẹ có thời gian nghỉ ngơi. Điều này giúp mẹ cảm thấy được quan tâm và có cơ hội nạp năng lượng.
- Hỗ trợ tinh thần từ người thân: Những người thân trong gia đình, đặc biệt là người chồng, cần thường xuyên trò chuyện với mẹ, giải tỏa căng thẳng và áp lực. Họ cũng nên thể hiện quan tâm và chăm sóc cho cả mẹ lẫn em bé, tạo môi trường ấm cúng và hạnh phúc cho gia đình.
Nếu bạn vẫn còn bất kỳ băn khoăn nào cần giải đáp hoặc muốn đặt lịch thăm khám trực tiếp với bác sĩ tư vấn thì đừng ngại ngùng mà hãy liên hệ với chúng tôi qua hotline 093 770 6666 hay bấm vào đây để đăng ký tư vấn và giải đáp miễn phí.