Chàm da mặt là gì? Điều trị bằng cách nào không để lại sẹo thâm?
Chàm da mặt không phải là hiện tượng quá phổ biến nhưng sự xuất hiện của nó trên bề mặt cực kỳ rõ ràng và ảnh hưởng khá nhiều đến ngoại hình. Đa số mọi người đều thắc mắc đây là một dạng bệnh da liễu hay có mối liên hệ đặc biệt nào đối với các hiện tượng hóa sinh trong cơ thể. Để giúp các bạn hiểu rõ về tình trạng bệnh lý này, cũng như được tư vấn cụ thể hơn các hướng trị liệu chuẩn y khoa. Hãy cùng theo dõi ngay trong bài viết này!
Chàm da mặt và các dấu hiệu nhận biết cơ bản
Khi làn da ở trạng thái bình thường, nó luôn được bảo vệ bởi một hàng rào tự nhiên mà chúng ta gọi là “lớp biểu bì”. Đây là lớp da trên cùng của bề mặt, chủ yếu làm nhiệm vụ ngăn cách cơ thể với các tác nhân gây hại và giữ cho độ ẩm bên trong da được ổn định. Khi hàng rào này bị tổn thương do các yếu tố như vi khuẩn, vi rút, các chất kích thích, các yếu tố gây dị ứng. Điều đó khiến làn da trở nên nhạy cảm, dễ tổn thương hơn và hình thành các dấu hiệu viêm da.
Chàm da mặt, còn được gọi là eczema hay dermatitis, là một tình trạng viêm da cơ địa ở mặt do chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài cơ thể. Bao gồm di truyền, hoạt động của hệ miễn dịch, dị ứng và môi trường. Nguyên lý hình thành chàm da mặt chưa được lý giải hoàn toàn và điều này vẫn đang trong quá trình nghiên cứu. Tuy nhiên, các bác sĩ nhận định bệnh lý này có mối liên hệ trực tiếp đối với các yếu tố di truyền và môi trường sống.
Dưới đây là một số dấu hiệu giúp chúng ta dễ dàng nhận biết hiện tượng chàm da vùng mặt:
Dấu hiệu chàm da ở trẻ em
- Khu vực da vùng mặt đặc biệt là quanh mắt và miệng xuất hiện tình trạng sưng đỏ, nổi các nốt sần bất thường.
- Da của các bé xuất hiện các mảng lớn, khô và bong tróc vảy. Đi cùng với đó là cảm giác ngứa ngáy khó chịu.
- Trẻ em thường không kiềm chế được việc gãi, dẫn đến tình trạng trầy xước, viêm nhiễm và tổn thương nghiêm trọng hơn trên da.
Dấu hiệu ở người trưởng thành
- Chàm da mặt ở người trưởng thành có thể xuất hiện ở các vùng da mỏng yếu, tiếp xúc nhiều với môi trường như trán, gò má, xung quanh miệng và dưới cằm.
- Khu vực da bị chàm có biểu hiện sưng, đỏ và các dấu vết giống như vết nứt. Thời gian đầu hiện tượng này còn chưa rõ rệt và dễ lan nhanh nếu không được điều trị sớm.
- Da khô hơn, bong tróc nhiều hơn, cảm giác ngứa ngáy dữ dội và đặc biệt nhạy cảm với ánh nắng mặt trời, nước hoặc bất kỳ yếu tố nào khác.
Chàm da mặt ở người lớn tuổi
- Chàm da vùng mặt ở người lớn tuổi có thể xuất hiện do quá trình lão hóa tự nhiên và sự suy giảm chức năng của lớp biểu bì, hệ miễn dịch…
- Da thường trở nên khô hơn và bị nứt nẻ, có thể bị chảy máu tại các khu vực bong tróc, tình trạng này thậm chí còn nặng nề hơn do tiếp xúc với các tác nhân kích ứng.
- Có thể đi kèm triệu chứng ngứa da, nhưng không phải trường hợp nào cũng gặp.
Chàm da ở phụ nữ mang thai
- Một số phụ nữ có thể trải qua tình trạng chàm da mặt trong giai đoạn mang thai do sự biến đổi hormone và hệ miễn dịch.
- Da mặt có thể trở nên sưng, đỏ, tối màu và khá nhạy cảm.
- Ngứa có thể xuất hiện, nhưng không phải trường hợp nào cũng bị ảnh hưởng.
Dù xuất hiện ở bất kỳ nhóm đối tượng nào, chàm da mặt thường có các đặc điểm chung như khô da, sưng, đỏ và cảm giác ngứa,. Tuy nhiên, để chẩn đoán chính xác và tìm phương pháp điều trị hiệu quả, nên tham khảo ý kiến từ bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia y tế có chuyên môn về da liễu.
Nguyên lý hình thành chàm da ở vùng mặt là gì?
Chàm da mặt là một tình trạng viêm da mạn tính và có thể xuất hiện ở bất kỳ ai. Dưới đây là những yếu tố chính được cho là có mối liên hệ mật thiết đến nguyên nhân hình thành chàm da vùng mặt:
Yếu tố di truyền: Di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc xác định nguy cơ mắc bệnh chàm. Nếu trong gia đình có người mắc chàm hoặc một vài bệnh dị ứng da khác, nguy cơ bị chàm da mặt của bạn sẽ tăng lên. Các gen liên quan đến chàm đang được nghiên cứu để hiểu rõ hơn về cơ chế hình thành loại bệnh này.
Hệ miễn dịch: Hệ miễn dịch cơ thể tham gia vào việc kiểm soát hoạt động của vi khuẩn, virus và tác nhân gây viêm trên bề mặt. Khi hệ miễn dịch bị kích thích hoặc phản ứng mạnh trước các tác nhân gây kích ứng từ môi trường, nó có thể gây ra một loạt phản ứng viêm da và dẫn đến triệu chứng chàm.
Lớp màng bảo vệ: Lớp biểu biểu bì làm nhiệm vụ ngăn cách cơ thể với bên ngoài và chống lại các tác nhân gây dị ứng. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc giữ cho các yếu tố gây kích thích từ môi trường không thể xâm nhập vào da. Tuy nhiên khi lớp biểu bì và màng sinh học suy yếu, da dễ bị tổn thương hơn và có nguy cơ bị chàm.
Dị ứng và môi trường: Tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như hóa chất, mỹ phẩm không phù hợp, bụi nhà, côn trùng, thậm chí các loại thực phẩm có thể khiến da trở nên nhạy cảm và gây ra hiện tượng chàm.
Tác động tâm lý: Một số nghiên cứu cho thấy tình trạng tâm lý bất ổn như căng thẳng, lo âu và trầm cảm có thể ảnh hưởng đến hệ miễn dịch. Góp phần vào việc hình thành hoặc gia tăng triệu chứng chàm da mặt.
Trên đây là các yếu tố có thể góp phần dẫn đến sự xuất hiện của chàm da hoặc khiến cho tình trạng này trở nên tồi tệ hơn. Chúng ta cần hết sức thận trọng với các vấn đề trên đề phòng tránh chàm da và các bệnh lý da liễu khác.
Có thể điều trị khỏi hoàn toàn chàm da mặt hay không?
Không có phương pháp điều trị chàm da mặt nào có thể đảm bảo trị khỏi hoàn toàn bệnh lý này cho tất cả mọi người vì đây là một tình trạng da mạn tính. Và nếu có liên quan đến yếu tố di truyền thì việc trị liệu càng thêm phần khó khăn. Điều đó có nghĩa là với các trường hợp chàm da do môi trường, dị ứng bất thường hoặc các vấn đề về tâm lý thì sẽ dễ điều trị hơn.
Trong một số trường hợp, các triệu chứng chàm da ban đầu có thể giảm thiểu một cách nhanh chóng hoặc hoàn toàn biến mất trong một thời gian nhất định, nhưng có thể tái phát sau đó. Do vậy, mục tiêu chính của việc điều trị chàm da mặt là kiểm soát triệu chứng thường gặp, giảm viêm nhiễm, ngứa ngáy, giữ cho da ẩm mượt và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Đối với các mức độ chàm da khác nhau, các bác sĩ cũng đề xuất những hướng điều trị sao cho phù hợp và phát huy được hiệu quả tốt nhất như:
Chàm nhẹ:
Dấu hiệu nhận biết:
- Da xuất hiện một số vùng đỏ nhẹ hoặc hơi sưng
- Có biểu hiện bong tróc nhẹ, hình thành các vảy nhỏ quy cụm tại một vùng cụ thể.
- Cảm giác hơi ngứa rát.
Cách điều trị:
- Sử dụng kem dưỡng ẩm có các thành phần làm dịu như glycerin, ceramide, HA để giữ cho da ẩm mượt và giảm triệu chứng da khô.
- Tránh tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng, che chắn cẩn thận khi ra ngoài và tránh trang điểm trong thời gian bị chàm, để hạn chế nguy cơ phát triển của bệnh.
Chàm trung bình:
Dấu hiệu nhận biết:
- Da có biểu hiện sưng đỏ rõ rệt hơn những ngày đầu bị chàm
- Hiện tượng bong da, tróc vảy nhiều hơn so với chàm nhẹ.
- Cảm giác ngứa ngáy tăng lên nhiều hơn
Cách điều trị:
- Sử dụng corticosteroid nhẹ hoặc thuốc đặc trị viêm da có chứa các thành phần như pimecrolimus hoặc tacrolimus theo chỉ định của bác sĩ. Để làm dịu, giảm viêm, đỏ, sưng và ngứa trên da.
- Tiếp tục sử dụng kem dưỡng ẩm phù hợp với làn da hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ để được cung cấp sản phẩm chăm sóc da khác trong thời gian trị bệnh.
Chàm da mặt nặng:
Dấu hiệu nhận biết:
- Da xuất hiện nhiều vùng đỏ, sưng và tình trạng viêm nhiễm trở nên rõ rệt hơn
- Tình trạng da khô sạm, bong tróc, nứt nẻ ngày càng nghiêm trọng.
- Cảm giác da vô cùng ngứa ngáy và khó chịu.
Cách điều trị:
- Dùng các loại thuốc có chứa corticosteroid mạnh hoặc thuốc uống kháng histamin để kiểm soát triệu chứng viêm và ngứa trên diện rộng. Không tự dùng thuốc mà phải theo chỉ định của bác sĩ.
- Bác sĩ có thể kê đơn một số hoạt chất đặc trị viêm da cơ địa ở mặt có chứa thành phần tacrolimus trong những trường hợp chàm da nhạy cảm hoặc khó điều trị.
Chàm mạn tính:
Dấu hiệu nhận biết:
- Da có các vết sẹo (gãi nhiều) hoặc da bị dày hơn do bệnh chàm kéo dài mà không thuyên giảm. (Thường liên quan đến yếu tố di truyền, bệnh lý miễn dịch)
- Triệu chứng ngứa và viêm vẫn còn tồn tại và xuất hiện thường xuyên, nhất là vào những giai đoạn thay đổi thời tiết, môi trường sống, tiếp xúc với nguồn nước lạ.
Cách điều trị:
- Thực hiện việc điều trị dựa trên phác đồ đã được thiết lập bởi bác sĩ chuyên khoa da liễu để kiểm soát triệu chứng và giảm nguy cơ tái phát chàm.
- Các phương pháp điều trị bổ sung như ánh sáng cường độ thấp (Phototherapy) hoặc các phương pháp điều trị tự nhiên khác có thể hỗ trợ trong việc kiểm soát chàm mạn tính.
Lưu ý rằng việc phân biệt và điều trị chàm da mặt chính xác nhất đòi hỏi sự cố vấn của bác sĩ da liễu. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng chàm da nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được đánh giá và tư vấn phù hợp.
Chăm sóc và bảo vệ da như thế nào sau khi điều trị chàm
Mặc dù các trường hợp chàm da mặt do di truyền hoặc cơ địa dễ dị ứng có thể tái phát lại sau một khoảng thời gian. Nhưng chúng ta vẫn nên chăm sóc và bảo vệ da để hạn chế nguy cơ bệnh quay trở lại và phát triển nặng hơn:
- Làm sạch da chuyên sâu, dưỡng ẩm đầy đủ và dùng kem chống nắng hàng ngày
- Trong trường hợp nhất định phải ra ngoài, cần che chắn cơ thể và nhất là vùng mặt cẩn thận.
- Điều chỉnh chế độ ăn uống và nghỉ ngơi phù hợp để kiểm soát stress.
- Luyện tập thể thao nâng cao sức đề kháng cho cơ thể để hạn chế nguy cơ kích ứng.
- Thăm khám và kiểm tra tình trạng da định kỳ 3 tháng 1 lần
- Sử dụng thuốc và các sản phẩm trị liệu các vấn đề về da theo chỉ định của bác sĩ.
- Điều trị các bệnh lý có liên quan nếu điều đó làm tăng khả năng xuất hiện chàm trên da mặt.
Trên đây là bài viết của chúng tôi nhằm cung cấp cho bạn đọc thêm thông tin về tình trạng chàm da mặt. Đồng thời gợi ý những hướng trị liệu khác nhau cho từng mức độ chàm da. Nếu còn bất kỳ điều gì thắc mắc, có thể liên hệ với chúng tôi qua Hotline: 093.770.6666 để được hỗ trợ bởi các bác sĩ da liễu và chuyên gia thẩm mỹ hàng đầu Việt Nam!
Tham khảo thêm các bài viết từ chuyên gia để được hướng dẫn về cách điều trị các bệnh lý da liễu thường gặp:
Nấm da mặt là bệnh gì? Dấu hiệu và cách điều trị tận gốc
Rối loạn sắc tố da là như thế nào? Có điều trị triệt được không?
Viêm da mặt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả