Steroid là gì? Công dụng, tác dụng phụ và lưu ý

Nội Dung Chính

Đối với những người quan tâm đến việc phát triển cơ bắp, steroid là một khái niệm quen thuộc. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa nắm rõ đầy đủ về tính chất và tác dụng của loại hợp chất này, dẫn đến tình trạng lạm dụng hoặc sử dụng sai cách. Vậy steroid là gì? Chúng thường được dùng vào những mục đích gì và có những điều gì cần thận trọng khi sử dụng? Hãy cùng Nhà thuốc Long Châu tìm hiểu sâu hơn về steroid qua bài viết dưới đây.

Steroid là gì?

Steroid là một nhóm hormone tổng hợp được ứng dụng rộng rãi trong y học, chia thành hai loại chính: steroid đồng hóa và corticosteroid. Mỗi loại có chức năng và công dụng khác nhau.

Steroid đồng hóa là phiên bản tổng hợp của hormone nam giới, giúp tăng cường phát triển cơ bắp và giảm mỡ cơ thể. Chúng thường được sử dụng để điều trị tình trạng chậm dậy thì, suy giảm khối lượng cơ do bệnh tật hoặc các vấn đề liên quan đến chức năng tinh hoàn. Loại steroid này có thể được mua và dùng mà không cần đơn thuốc trong một số trường hợp.

Steroid là gì?

Corticosteroid là hợp chất chống viêm, thường được dùng để điều trị các bệnh liên quan đến da, hệ miễn dịch và các vấn đề khác như dị ứng hoặc bệnh tự miễn. Chúng giúp giảm viêm và kiểm soát triệu chứng của nhiều bệnh lý, như viêm khớp hay các vấn đề về da. Corticosteroid có thể dùng qua đường uống, tiêm hoặc bôi ngoài da.

Dù có nhiều lợi ích, việc sử dụng steroid cần được bác sĩ chỉ định và giám sát. Việc lạm dụng hoặc sử dụng sai cách có thể gây ra những tác dụng phụ nghiêm trọng, làm mất cân bằng hormone và ảnh hưởng đến sự phát triển, đặc biệt ở thanh thiếu niên.

Công dụng của steroid là gì?

Để hiểu rõ hơn về steroid là gì, hãy cùng tìm hiểu các công dụng cụ thể của từng loại steroid:

Công dụng của corticosteroid

Corticosteroid có nhiều ứng dụng trong điều trị các bệnh lý khác nhau. Dưới đây là một số trường hợp cụ thể mà corticosteroid được sử dụng:

Hen suyễn: Corticosteroid liều thấp được dùng hàng ngày để giảm viêm trong đường hô hấp, giúp ngăn chặn các cơn hen suyễn đột ngột. Điều này giúp kiểm soát triệu chứng như thở khò khè và khó thở.
Viêm khớp dạng thấp: Corticosteroid có thể được tiêm trực tiếp vào khớp hoặc sử dụng dưới dạng viên uống để giảm viêm, sưng và đau trong khớp, giúp cải thiện khả năng vận động và giảm đau cho người bệnh.
Ung thư: Trong điều trị ung thư, corticosteroid được dùng để giảm các triệu chứng như buồn nôn do hóa trị. Chúng cũng hỗ trợ giảm đau, sưng và trong một số trường hợp, có thể giúp tiêu diệt tế bào ung thư khi kết hợp với liệu pháp hóa trị.
Các bệnh lý khác: Corticosteroid còn được sử dụng trong điều trị bệnh lupus, viêm khớp mãn tính, và bệnh Addison. Chúng có tác dụng kiểm soát viêm, làm giảm các triệu chứng và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân.

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, việc dùng corticosteroid phải được chỉ định và theo dõi cẩn thận bởi bác sĩ để đảm bảo an toàn, liều lượng phù hợp và tránh các tác dụng phụ không mong muốn.

Tác dụng của steroid đồng hóa

Sử dụng steroid đồng hóa đã là một chủ đề gây tranh cãi suốt nhiều thập kỷ, tuy nhiên khi được sử dụng đúng cách và theo liều lượng hợp lý, loại steroid này có thể mang lại những lợi ích nhất định cho cơ thể.

Dưới đây là các công dụng chính của steroid đồng hóa:

Tăng cường sức mạnh cơ bắp: Steroid đồng hóa có tác dụng rõ rệt trong việc thúc đẩy sự phát triển của cơ bắp. Sau 3-12 tuần sử dụng, người dùng có thể nhận thấy sự gia tăng khối lượng cơ, từ đó nâng cao khả năng chịu đựng và hiệu suất thể chất, đồng thời ngăn chặn sự tích tụ mỡ.
Gia tăng ham muốn tình dục: Steroid đồng hóa kích thích sản sinh hormone sinh dục nam, góp phần làm tăng ham muốn tình dục.
Cải thiện sản xuất tế bào máu: Steroid đồng hóa có thể hỗ trợ tăng cường sản sinh tế bào máu, đặc biệt đối với phụ nữ và trẻ em. Tuy nhiên, cần có thêm nhiều nghiên cứu để khẳng định tính an toàn và hiệu quả của tác dụng này.

Tác dụng của steroid đồng hóa

Tác dụng phụ của steroid là gì?

Như đã đề cập ở trên, nhiều người hiện đang lạm dụng steroid với mục tiêu cải thiện hiệu suất và sức bền khi tham gia thể thao. Tuy nhiên, điều này không được khuyến khích vì việc sử dụng steroid quá mức có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe.

Gây ra mất cân bằng hormone

Sử dụng steroid không đúng cách có thể gây ra rối loạn hormone, làm ảnh hưởng đến sự phát triển các đặc điểm giới tính ở thanh thiếu niên. Việc lạm dụng steroid ở nam giới có thể gây teo tinh hoàn và giảm số lượng tinh trùng, trong khi ở nữ giới, nó có thể dẫn đến các biểu hiện nam tính hóa như giọng nói trầm, lông mọc rậm hơn và ngực thu nhỏ.

Những tác dụng phụ nghiêm trọng khác

Sử dụng steroid quá liều có thể gây tử vong do ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều cơ quan và hệ cơ bắp trong cơ thể. Điều này có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng như khối u gan hoặc thậm chí ung thư. Việc lạm dụng steroid còn có thể gây ra tình trạng ứ máu gan, trong đó các u nang chứa máu hình thành trong gan và có nguy cơ gây xuất huyết nội.

Ngoài ra, việc lạm dụng steroid còn gây ra một loạt tác dụng phụ khác, chẳng hạn như nổi mụn và rụng tóc.

Nguy cơ thấp bé ở thanh thiếu niên

Việc sử dụng steroid trong giai đoạn dậy thì có thể khiến thanh thiếu niên không đạt được chiều cao tối đa khi trưởng thành. Steroid có thể làm hormone tăng lên đến mức khiến cơ thể nhận tín hiệu rằng quá trình dậy thì đã kết thúc, dẫn đến việc hệ cơ xương ngừng phát triển trước khi đạt được tiềm năng chiều cao đầy đủ.

Nguy cơ thấp bé ở thanh thiếu niên

Những lưu ý khi sử dụng Steroid

Khi cho trẻ sử dụng steroid phụ huynh cần lưu ý một số điều quan trọng sau:

Đảm bảo cho trẻ uống thuốc vào một thời điểm cố định trong ngày, ưu tiên vào buổi sáng nếu chỉ cần uống một lần mỗi ngày.
Để tránh kích ứng dạ dày, nên cho trẻ uống steroid cùng với thức ăn.
Nếu trẻ phải nhập viện hoặc phẫu thuật vì lý do khác, hãy thông báo với bác sĩ rằng trẻ đang dùng steroid để tránh tình trạng sử dụng quá liều hoặc gây phản ứng dị ứng.
Đối với trẻ sử dụng steroid trong thời gian dài, chế độ dinh dưỡng cần được điều chỉnh nhằm ngăn ngừa loãng xương và kiểm soát cân nặng. Chế độ ăn nên ít chất béo, ít muối, hạn chế thịt đỏ và chất béo bão hòa, đồng thời tăng cường trái cây, rau xanh, và bổ sung canxi, vitamin D.
Một số loại vắc-xin không nên tiêm trong thời gian dùng steroid. Nếu cần tiêm phòng, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước để đảm bảo an toàn.
Tránh để trẻ tiếp xúc với người bệnh, hạn chế đến nơi đông người và đảm bảo vệ sinh tay thường xuyên.
Đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay nếu phát hiện các tác dụng phụ bất thường hoặc nghiêm trọng trong quá trình sử dụng steroid.

Trên đây là bài viết của Mega Gangnam nhằm cung cấp cho bạn đọc đầy đủ thông tin về steroid là gì. Nếu còn bất kỳ điều gì thắc mắc hoặc cần được tư vấn chi tiết hơn, vui lòng để lại câu hỏi hoặc liên hệ trực tiếp với các chuyên gia thẩm mỹ của Mega Gangnam qua Hotline: 093.770.6666 để được tư vấn và hỗ trợ ngay!